Blog RSS Feed
Via E-mail
Twitter
Facebook
တင္ၿပပါမည္။ စတုိတင္ေဂး (stortinget) ဟုေနာ္ေဝးဘာသာ
ၿဖင့္ေခၚဆုိသည္ ့ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကုိ မဲဆႏၵနယ္အသီးသီးမွ
အခ်ဳိးက် ေ႐ြးေကာက္တင္ေၿမာက္လုိက္ေသာကုိယ္စားလွယ္
၁၄၆ဦးႏွင့္ဖြဲ ့စည္းပါသည္။ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္
တစ္ဦး၏သက္တမ္းသည္ ၄ ႏွစ္ၿဖစ္ၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနဆဲ
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တစ္ဦးအား မည္သည္ ့အေႀကာင္းႏွင့္
မွ ကုိယ္စားလွယ္ အၿဖစ္မွပ်က္ၿပယ္ေႀကာင္းေႀကၿငာခြင့္မ႐ွိေပ။
ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္သည္ ဥပေဒၿပဳခြင့္ အာဏာကုိပါ ရ႐ွိသည္။
ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသည္ပါတီစုံဒီမုိကေရစီ စံနစ္ကုိ က်င့္သုံးသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏အာဏာကုိ ပါတီ အဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုတည္းက ရ႐ွိခဲ့
ဘူးၿခင္းမ႐ွိေပ။
ထုိ ့ေႀကာင့္ပါတီမ်ားစုေပါင္း၍ အနည္းစု ကက္ဘိနက္(သုိ ့မဟုတ္ )
ညြန့္ေပါင္းအစုိး၇ကုိ ဖြဲ့စည္းႀကရသည္။ ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသည္ၿပည္သူ႕
လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ၿမဴနီစပါယ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဟူ၍ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ
၂ မ်ဳိးက်င္းပသည္။ ေ႐ြးေကာက္ခံရေသာကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏
သက္တမ္းသည္ ၄ႏွစ္ၿဖစ္သည္။ေ႐ြးးေကာက္ပြဲ၂ခု ကုိ ၂ႏွစ္ၿခား၍
က်င္းပသည္။ `ဥပမာအားၿဖင့္ယခုကၽြန္ေတာ္တုိ ့မဲေပးခဲ ့သည့္ ျမဴနီစပါယ္
ေ႐ြးေကာက္ပြဲကုိ ၂၀၁၅ တြင္ ထပ္မံက်င္းပမည္ၿဖစ္ၿပီး၊ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္
ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ၂၀၁၃ တြင္ တစ္ႀကိမ္ ၊၂၀၁၇ တြင္ တစ္ႀကိမ္ က်ေရာက္
လိမ္ ့မည္ၿဖစ္သည္။ စႀကာဝဠာတခုလုံးတြင္႐ွိေသာ ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသာ
တုိင္း မဲေပးခြင့္႐ွိသည္။( အဓိပါယ္မွာ အာကာသယာဥ္မႈးမ်ား၊ေနာင္တစ္ခ်ိန္
ကမာၻေၿမကဲ့သုိ ့ေသာေနရာသစ္တစ္တြင္ ေရာက္႐ွိေနႏုိင္ေသာ ေနာ္ေဝး
ႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ညႊန္းဆုိဟန္႐ွိပါသည္။ (စကားခ်ပ္)
ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပသည့္ႏွစ္အတြင္း အသက္ ၁၈ႏွစ္ၿပည့္မည့္သူမ်ား
မွစ၍မဲေပးခြင္ ့႐ွိသည္။ ၿပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ေနာ္ေဝး
ႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္ ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံသားအၿဖစ္ တရားဝင္ခံသူထားေတာ
အၿခားႏုိင္ငံသားမ်ားသာမဲေပးခြင္ ့႐ွိသည္။ ၿမဴနီစပါယ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား
တြင္ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံအတြင္း ၃ႏွစ္ထက္မနည္း အဆက္မၿပတ္ေနထုိင္သည့္
ႏုိင္ငံၿခားသားမ်ားလည္းမဲေပးခြင္ ့႐ွိသည္။ (ယခင္က ၅ႏွစ္မွမဲေပးခြင့္႐ွိသည္
ဟုထင္ပါသည္။ စာေရးသူ) ၁၉၁၃ ခုႏွစ္မွစ၍ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမဲေပးခြင့္
ရခဲ့သည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၂ခု စလုံးတြင္ ေနာ္ေဝးဘုရင္ႀကီးကုိ ႏုိင္ငံသား
အၿဖစ္ထည့္သြင္းမစဥ္းစားေသာေႀကာင့္ မဲေပးခြင့္မ႐ွိေပ။ မိဖုရာႀကီးနွင့္
အိမ္ေ႐ွ ့မင္းသားကုိ ဥပေဒအရတားၿမစ္ထားၿခင္းမ႐ွိေသာ္လည္းမဲေပး
ေလ့မ႐ွိႀကေပ။ (ဘာေႀကာင္ ့ဆုိသည္ကုိ ဘရိန္းစေတာင္းမင္း
လုပ္ႀကည့္သင္ ့ႀကပါသည္။စာေ၇းသူ)
မဲေပးပုိင္ခြင့္
အဓိကအားၿဖင့္၂မ်ဳိးခြဲၿခားထားသည္။
ႀကဳိတင္မဲ ႏွင့္ မဲ႐ုံမဲ ၿဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ မဲေပးပုိင္ခြင့္႐ွိသူတစ္ဦးသည္ နာမက်န္းၿဖစ္ေနလ်င္ၿဖစ္ေစ
ခရီးသြားစရာ႐ွိလ်င္ၿဖစ္ေစ
၎ ၏ သန္းေခါင္စာရင္း႐ွိရာ ၿမဳိ ့နယ္မွေဝးရာသုိ ့ေရာက္ေနလ်င္ၿဖစ္ေစ
၎း၏ကုိယ္ပုိင္ဆနၵအရၿဖစ္ေစ
ႀကဳိတင္မဲ႐ုံမ်ားတြင္၎
ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံဆုိင္ရာသံ႐ုံးမ်ားတြင္၎
အင္တာနက္မွ၎
ႀကဳိတင္ဆႏၵမဲေပးႏုိင္သည္။
ႀကဳိတင္ဆႏၵမဲကုိ တရားဝင္သတ္မွတ္ထားသည့္မဲေပးရက္သုိ႕
ရာက္မည္ ့ တစ္ရက္အလုိထိေပးႏုိင္ပါသည္။
မဲ႐ုံမဲကုိ ေႀကၿငာထားၿပီးၿဖစ္ေသာ တနဂၤေႏြ ႏွင့္တနလၤာ ၂ရက္တြင္
မိမိ သန္းေခါင္စာရင္း႐ွိရာ ၿမဳိ ့နယ္မွ သတ္မွတ္ေပးထားသည့္
မဲ႐ုံတြင္ထည့္ရသည္။ တနဂၤေႏြ ေန ့တြင္ မဲ႐ုံကုိ ညေန ၂ နာရီမွ ည ၆
နာရီအထိ၎၊ တနလၤာေန ့တြင္ နဲနက္ ၉နာရီမွည၉နာရီအထိ ၎ မဲေပး
ႏုိင္သည္။ မဲေပးရန္အတြက္ မဲဆႏၵ႐ွင္၏ထင္႐ွားေသာဓါတ္ပုံပါဝင္သည့္
ဘဏ္ကဒ္ ၊ ကားလုိင္စင္ ၊ပတ္စပုိ ့(လူတုိင္းလက္ထဲတြင္ ပတ္စပုိ့႐ွိသည္။
ႏုိင္ငံအားလုံးနီးပါးသုိ ့ ေနာ္ေဝးပတ္စပုိ ့ကုိင္ေဆာင္ထားသူတစ္ဦးအေနၿဖင့္
ႀကဳိတင္ ဗီဇာမလုိဘဲ ဆုိက္ေရာက္ဗီဇာၿဖင့္ ဝင္ေရာက္ႏုိင္ပါသည္။ စာေရးသူ)
ေ႐ြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ၁လ အလုိခန္ ့တြင္ မိမိ သန္းေခါင္စာရင္း ႐ွိရာ
ၿမဳိ ့နယ္မွလက္႐ွိေနထုိင္ရာလီပ္စာသုိ ့မဲေပးခြင့္ကဒ္ၿပားကုိပုိ ့ေပးပါသည္။
(ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံ၏လူေနမႈပုံစံႏွင့္ လူမႈဖူလုံေရးစံနစ္အေႀကာင္းကုိ သီးၿခား
တင္ၿပပါအုံးမည္။ အလြန္မဂၤလာ႐ွိပါသည္။စာေရးသူ)
(အပုိင္း ၂)
မိမိထံသုိ ့ေပးပုိ ့ထားေသာ မဲေပးခြင့္ကဒ္ၿပားမပါရွိခဲ့ခ်င္လည္း
မဲ႐ုံ အမႈထမ္းမ်ားထံတြင္ မိမိ၏အုိင္ဒီ (ေနာ္ေဝးေရာက္ ၿမန္မာမ်ား
အေခၚ ၁၁ လုံးနံပါတ္)ကုိ ေၿပာ၍မဲေပးႏုိင္ပါသည္။ မိမိ အတြက္
သတ္မွတ္ထားေသာမဲ႐ုံ မဟုတ္လ်င္လည္း မဲေပးႏုိင္ပါသည္။
မဲ႐ုံမဲ ေပးသည့္ရက္မ်ားတြင္ အရက္ ၊ဘီယာ ေရာင္းခ်ခြင့္မၿပဳေပ။
မဲ႐ုံမ်ားအၿဖစ္ ၿမဳိ ့ေတာ္ခန္းမအပါ အဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္ေနရာမ်ား
(အထူးသၿဖင့္ ေက်ာင္းမ်ား ကုိ အသုံးၿပဳသည္။)
ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကမ္ပိန္း
အဓိကအားၿဖင့္ အင္အားႀကီးမားေသာႏုိင္ငံေရးပါတီ ၆ခု ႐ွိသည္။
၎တုိ ့မွာဗဟုိလက္ဝဲပါတီ ၊အလုပ္သမားပါတီ၊လက္ဝဲပါတီ၊
လက္ယာပါတီ၊ အက္ဖအာပီ ႏွင့္ ေကအာအက္ဖတုိ ့ၿဖစ္ၿပီး ယခုအခါ
အနီပါတီမွာလည္း စည္း႐ုံးေရးအင္အားတုိးလာဟန္႐ွိသည္။ ၿပည္သူ ့
လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေနရာအမ်ားစုကုိ ဒုတိယကမာၻစစ္ကာလ ဂ်ာမန္တုိ႕
၏အုပ္စုိးမႈကုိ ဦးေဆာင္ေတာ္လွန္ခဲ့ေသာအလုပ္သမားပါတီမွရ႐ွိသည္။
အႀကမ္းၿဖင္းအားၿဖင့္ လက္ယာ ပါတီ ၃ ခု ႏွင့္ လက္ဝဲပါတီ ၃ခု ဟု
ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ပါတီအားလုံးမွာ တုိင္းၿပည္၏လူဦးေရအရ၎၊
အမ်ဳိးသားသယံဇာတ အရင္းအၿမစ္ၿဖစ္ေသာ ေရနံဓန ေပါႀကြယ္ဝမွဳ
ေႀကာင့္၎၊ ဆုိ႐ွယ္ဒီမုိကရက္စံနစ္ ကုိ ေဇာင္းေပးမဲဆြယ္ႀကရသည္။
(တုိင္းၿပည္၏ ေန႐ွင္နယ္ရီဆုိ ့ႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ ဆုိ႐ွယ္ဝဲဖဲ
တုိ ့ကုိ အစုိးရမွတုိက္႐ုိက္နီးပါးခ်ဳပ္ကုိင္ ထားၿပီး ကုန္သြယ္မႈဆုိင္ရာ
လုပ္ငန္းမ်ားကုိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစုႀကီးမ်ားသုိ႕ ခ်ေပးေသာစံနစ္မ်ဳိး
ကုိ စာေရးသူက ဆဳီ႐ွယ္ဒီမုိကရက္စံနစ္တြင္ ေဘာင္ဝင္သည္ဟု
သတ္မွတ္ပါသည္။စံနစ္တခုလုံးႏွင့္ခ်ီ၍ အၿငင္းပြားလုိသူမ်ား၊ ေလ့လာ
လုိသူမ်ား ယခုေခတ္တြင္ စာအုပ္စာတမ္း႐ွာမရပါက ဂူဂဲႏွင့္ ဝိကီပိဒိယ
တုိ ့တြင္ အခမဲ့ရႏုိင္ပါသည္။ ထုိကဲ ့သုိ ့ေလ့လာလုိေသာသူမ်ား အထူးသၿဖင့္
ပညာတတ္လူလတ္တန္းစားလူငယ္မ်ား မ်ားၿပားလာပါက ၿမန္မာၿပည္ႀကီး
အတြက္ အေဟာသုခံ။)
ထူးၿခားေသာအခ်က္မွာေရြးေကာက္ပြဲကာလတြင္ မည္သည့္ပါတီမွ
တူညီဝတ္စုံမ်ားဝတ္၍ စီတန္းလွည့္လည္ၿခင္း၊အသံခ်ဲ႕စက္မ်ားသုံး၍
ေအာ္ဟစ္လူေခၚၿခင္း၊ တပါတီႏွင့္တပါတီ မူးယစ္ေသာက္စား၍ ေအာ္ဟစ္
ရန္စၿခင္း ေစာ္ကားၿခင္းမ်ဳိး မ႐ွိေပ။ ပါတီမ်ားအေနၿဖင့္တႏွစ္ပတ္လုံး
မီဒီယာမ်ားတြင္ တုိင္းၿပည္၏ ထူးၿခားေသာ အေရးကိစၥမ်ားအတြက္၊
တစ္ပါတီၿခင္းေသာ္၎၊ပါတီအမ်ားမွေခါင္းေဆာင္မ်ားစုဆုံ၍၎၊
စကားစစ္ထုိးပြဲမ်ားကုိ အပတ္စဥ္နီးပါး ၿပဳလုပ္ၿပီးတုိက္႐ုိက္ ထုတ္လႊင့္
ျပသေနသၿဖင့္ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အရည္အေသြးအစစ္အမွန္မ်ားကုိ
လူထုမွသိ႐ွိၿပီးၿဖစ္ေနသၿဖင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲနီးမွမဲဆြယ္ရန္ မလုိေတာ့ေပ။
မီဒီယာမ်ားမွကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၊တခါတရံ ႏုိင္ငံမွထင္႐ွားေသာပုဂၢဳိလ္
မ်ားမွ စကားစစ္ထုိးပြဲမ်ားတြင္ ႀကီးႀကပ္သူမ်ားအၿဖစ္ေဆာင္႐ြက္ႀကသည္။
(ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ပင္ၿဖစ္ေစ ႀကီးႀကပ္သူ က အလွည့္ေပးမွေၿပာရသည္။
ေၿပာလုိသူမွလက္ညႈိးေထာင္ထားၿပီး ခြင့္ေတာင္းရသည္။ႀကီးႀကပ္သူမွ
ဆက္မေၿပာရန္ သတိေပးပါက မိမိစကားကုိ ရပ္ေပးရသည္။အကယ္၍
ရပ္သင့္မရပ္သင့္ ဝိေရာဓိၿဖစ္ဖြယ္ရာအေၿခ အေန ဆုိပါက တက္ေရာက္
နားေတာင္သူမ်ားကုိ ႀကီးႀကပ္သူမွသေဘာထားယူေလ့႐ွိပါသည္။ စာေရးသူ)
ယခုႏွစ္တြင္ထူးၿခားေသာၿဖစ္ရပ္တစ္ခု ေ႐ြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီ ကၿဖစ္ပြား
ခဲ့သည္။ ၎ကုိယ္ကုိ “ေက်ာင္းေတာ္ေခတ္ ျမင္းစီးစစ္သည္ေတာ္” အဖြဲ႕
မွဟုေႀကၿငာထားသည့္ ဘ႐ုိက္ဒါဗစ္ဆုိသူ လက္ယာအစြန္းေရာက္ဝါဒီ
တဦးမွ အလုပ္သမားပါတီ၏ မ်ဳိးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားစုစည္းလ်က္႐ွိ
ေနေသာ ေႏြရာသီအပန္းေၿဖစခန္း ကုိ ဝင္ေရာက္ပစ္ခတ္သၿဖင့္
အလုပ္သမားပါတီအေနၿဖင့္ ၎တုိ ့၏အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၿဖစ္
ရည္မွန္းထားသူ ၇၀ ဦးခန ့္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရသည္။ ပစ္ခတ္သူမွာ အက္ဖအာပီ
ပါတီဝင္ေဟာင္းတဦးၿဖစ္သည္။ သုိ႕ေသာ္ ယခု ေနာ္ေဝးႏုိင္ငံ၏ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္
အၿဖစ္တာဝန္ယူေနေသာ ေလဘာပါတီေခါင္းေဆာင္အပါအဝင္ ပါတီ
အသီးသီးမွေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ ့ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး တုိင္းၿပည္၏ဝမ္းနည္း
ေႀကကြဲဖြယ္ရာ အၿဖစ္ဆုိးႀကီးကုိ ေ႐ြးေကာက္ပြဲကမ္ပိန္းအေနၿဖင့္ အသုံးမခ်
ရန္သေဘာတူခဲ ့ႀကသည္။ ေ႐ြးေကာက္ပြဲလုပ္မည့္ တစ္လ အလုိခန္႕မွ
စ၍ ပါတီမ်ားမွ ပါတီပုိင္ သတင္းစာမ်ား၊သုိ ့မဟုတ္ ပါတီၾသဇာေၿငာင္းေသာ
သတင္းစာမ်ားတြင္ ၎တုိ ့ပါတီအာဏာရပါက လုပ္ေဆာင္မည့္ကိစၥမ်ား၊
အထူးသၿဖင့္ လက္႐ွိ အစုိးရ မွ လုပ္ေဆာင္ မေပးခဲ့ေသာ ၿပည္သူတုိ႕
အတြက္ အက်ုဳိး႐ွိမည့္ကိစၥမ်ားကုိ ေထာက္ၿပေဝဖန္ႀကသည္။ထုိ ့ၿပင္
လူစည္ကားရာေနရာမ်ားတြင္ ဘီဘုတ္ႀကီးမ်ားၿဖင့္ ပါတီမွအေရးအႀကီး
ဆုံးဟုယူဆသည့္ ေဆာင္ပုဒ္တခုႏွင့္ ေ႐ြးေကာက္ခံမည့္ ကုိယ္စားလွယ္
၏ပုံကုိ ယွဥ္တြဲေဖၚၿပထားေလ့႐ွိသည္။ထုိ ့ၿပင္မီဒီယာအသီးသီးမွလည္း
ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္မည္ ့ပါတီကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကုိ တန္းစီေဖၚၿပၿပီး
ပုံမ်ား၏ေအာက္တြင္ ၎းတိ ့၏ၿဖတ္ထုိးဥာဏ္ကုိ စမ္းသည့္ ေမးခြန္း
တုိေလးမ်ားႏွင့္ အေၿဖမ်ားကုိ ေဖၚၿပၿပီး လူထုႏွင့္မိတ္ဆက္ေပးေလ့႐ွိသည္။
(ဆက္လက္ေဖၚၿပပါမည္။ မဲေပးေသာေန ့ အခန္းတြင္ ဓါတ္ပုံမ်ားၿဖင့္
တင္ၿပပါမည္။)
-ကုိမုိးၾကီး
1 comments:
ကိုေအာင္ေရ
ေဆာရီးဗ်ာ အရင္ကေရးထားျပီးသား စာကို ေကာ္ပီလုပ္တာ မစစ္မိွလိုက္ဘူး
အမွားကိုေျပာျပတာ ေက်းဇူးပါဗ်ာ
ခင္မင္စြာျဖင့္
ေငြလမင္း
Post a Comment