ရီေနဆန္ေခတ္က စုန္းမ

ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ေႏြလယ္ည ပြဲေတာ္ကုိ ဇြန္လ (၂၁)ရက္ေန႕
ကေန (၂၄)ရက္ေန႕ ၾကားကာလေတြမွာ ဥေရာပတုိက္က
ႏိုင္ငံအမ်ားစုနဲ႕ အေနာက္အုပ္စု၀င္ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕မွာ က်င္းပ
ေလ့ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီရက္ပုိင္းမွာ ေန႕တာ အရွည္
ဆုံးျဖစ္လုိ႕ အလင္းေရာင္ဟာ နံနက္ (၅)နာရီဆုိရင္ ေတာ္ေတာ္
ကို ထိန္လင္းေနပါျပီ၊ ညဖက္ ဆုိရင္လည္း ည(၁၁) နာရီေလာက္
အထိ ေမာ္ေတာ္ကားေတြ မီးၾကီး မထုိးပဲ ေမာင္းႏွင္လုိ႕ ရပါ
ေသးတယ္။

ဇြန္လ (၂၃)ရက္ေန႕ ညေနပုိင္းမွာ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ အတြင္း
“စမ္းကန္ အာဖ္တမ္န္” (Sankt Hans aften) ေခၚ "St. John's Eve"
ပြဲေတာ္ကို က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီပြဲေတာ္မွာ အမ်ဳိးသမီး ပုံစံျပဳလုပ္
ထားတဲ့ အရုပ္ၾကီးၾကီး တစ္ခုကုိ ကြင္းျပင္ထဲမွာ ျဖစ္ေစ၊ ေခ်ာင္းထဲ
မွာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေသာင္ျပင္ေပၚမွာ ျဖစ္ျဖစ္ မီးရွိဳ႕ၾကပါတယ္။ မီးရွိဳ႕ခံရတဲ့
အရုပ္ကုိ စုန္းမတစ္ဦးလုိ သေဘာထားျပီး ရွိဳ႕ၾကပါတယ္။ မီးေလာင္တဲ့
အခ်ိန္မွာလည္း မီးခုိးေငြ႕ေတြဟာ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံဖက္ကုိ ေမွ်ာလြင့္သြား
တယ္လုိ႕ ေရွးရုိးစြဲ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံသား ဘုိးဘြားအခ်ဳိ႕ကေတာ့ ယုံၾကည္
ခဲ့ၾကပါတယ္။

ေႏြလယ္ည ပြဲေတာ္ကုိ AD ၁၇၇၀ ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ျပီး
က်င္းပတယ္လုိ႕ မွတ္တမ္းမ်ားမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ AD ၁၃၉၇
ကေန AD ၁၅၂၃ အထိ ဒိန္းမတ္၊ ေနာ္ေ၀းနဲ႕ ဆြီဒင္ႏုိင္ငံတုိ႕ဟာ
“Kalmar Union” အတြင္း စုေပါင္းျပီး တႏိုင္ငံတည္းအျဖစ္ ေန
ထုိင္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။ AD ၁၅၂၃ ခုႏွစ္မွာ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံဟာ Kalmar
Union က ခြဲထြက္သြားပါတယ္။ AD ၁၆၅၈ ခုႏွစ္မွာ ဒိန္းမတ္နဲ႕
ဆြီဒင္ႏိုင္ငံတုိ႕ စစ္ျဖစ္ပြားျပီး ဒိန္းမတ္ စစ္ရွံဳးလုိ႕ နယ္ေျမ အမ်ား
အျပားကုိ ဆြီဒင္ဖက္က ရရွိသြားပါတယ္။



AD ၁၅၁၇ ခုႏွစ္ ဥေရာပတုိက္မွာ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိး ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္
ၾကီး မာတင္လူသာ ဦးေဆာင္တဲ့ Protestant Reformation ေခၚ ခရစ္
ယာန္သာသနာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လွဳပ္ရွားမွဳ စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
ခရစ္ယာန္သာသနာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လွဳပ္ရွားမွဳနဲ႕အတူ ရီေနဆန္
(Renaissance)ေခၚ ယဥ္ေက်းမွဳပုံစံ ေျပာင္းလဲေရး အေတြးအေခၚမ်ား
ပါ ဆန္းသစ္လာပါတယ္။ AD ၁၅၄၀ ကေန AD ၁၆၉၃ အတြင္း ဒိန္းမတ္
ႏုိင္ငံအတြင္းက ရုိမန္ကက္သလစ္ ခရစ္ယာန္ ဘုရားရွစ္ခုိးေက်ာင္း
မ်ားစြာတုိ႕ မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီးျခင္း ခံရပါတယ္။ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံအတြင္း ရီေနဆန္
အေတြးအေခၚေတြ ၁၅ ရာစု အလယ္ပုိင္းမွာ စတင္ ၀င္ေရာက္လာေပမယ့္
စစ္ပြဲေတြ ဆက္တုိက္ရွံဳးနိမ့္ခဲ့တဲ့ ဒိန္းမတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ပတ္၀န္းက်င္
မွာရွိတဲ့ ဆြီဒင္၊ ဂ်ာမန္ အစရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကို “က်ားကန္”
ႏိုင္ဖုိ႕အတြက္ လွဳပ္ရွားမွဳ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ၾကိဳးစားခဲ့ပုံရပါတယ္။

ဒိန္းမတ္ႏို္င္ငံရဲ႕ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ေရး ရီေနဆန္ေခတ္အတြင္း
လူအမ်ားစု စိတ္၀င္စားစရာ ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။
ေနထုိင္မေကာင္းျဖစ္သူေတြကုိ ၀ိညာဥ္ပုိင္း ဆုိင္ရာ ပူးကပ္
၀င္ေရာက္မွဳေတြနဲ႕ ျပန္ေကာင္းလာေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ ဂ်ာမန္
လူမ်ဳိး အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကုိ ဒိန္းမတ္လူမ်ဳိးေတြက “စုန္းကေ၀”
အတတ္ေတြနဲ႕ လူေတြကို ျပဳစားတယ္၊ ျပီးမွ ေနျပန္ေကာင္းလာ
ေအာင္ သူရဲ႕ ေမွာ္ပညာေတြနဲ႕ တဖန္ ျပဳလုပ္ေပးတယ္လုိ႕ စြပ္စြဲ
ေျပာဆုိၾကပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ အဲဒီ ေမွာ္ပညာတတ္တဲ့
အမ်ဳိးသမီးကုိ မီးရွိဳ႕ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စုန္းမ အျဖစ္ စြပ္စြဲ
ခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကုိ အရွင္လတ္လတ္ မီးရွိဳ႕လုိက္တဲ့အခါ မီးခုိးေငြ႕
မ်ားက ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ Harz ခရုိင္မွာ ရွိတဲ့ Bloksbjerg ေခၚ Brocken
ေတာင္ဖက္ဆီ ေမွ်ာလြင့္သြားတယ္လုိ႕ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။

ဒိန္းမတ္ ကဗ်ာဆရာနဲ႕ စာေရးဆရာ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့
Holger Henrik Herholdt Drachmann (09.10.1846- 14.01.1908)
ကေတာ့ “စုန္းမ”ကုိ မီးရွိဳ႕ၾကတဲ့ ေႏြလယ္ညေနခင္း ပြဲေတာ္အတြက္
သူရဲ႕ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္မွာ "Vi elsker vort land..."
("We Love Our Country") ဒုိ႕ေျမကုိ ဒုိ႕ခ်စ္တယ္လုိ႕ ....
ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

“စုန္းမ” အျဖစ္ မွတ္ယူျပီး မီးရွိဳ႕ခဲ့တဲ့ အဲဒီ ရီေနဆန္ေခတ္မွာ
ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံဟာ Kalmar Union ျပိဳကြဲလုိ႕ ဂုဏ္သိကၡာ က်ဆင္း
ျပီး ျပန္လည္ဆည္ယူဖုိ႕ ၾကိဳးစားေနခ်ိန္ပါ။ အိမ္နီးနားခ်င္း ျဖစ္တဲ့
ဂ်ာမန္နဲ႕လည္း မသင့္ျမတ္ခဲ့ပါဘူး။

အတိတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း က်ဳိက္ထီးရုိးဘုရား တည္ရွိရာ
ေဒသက “ေမ်ာက္”ေတြ အသံထြက္တဲ့အခါ “ၾကိဳးေခြ ၾကိဳးခ်”လုိ႕ ေအာ္
တယ္ဆုိျပီး ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ပုံျပင္ေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ
ကေတာ့ ရီေနဆန္ ဆုိတဲ့ တုိးတက္ဖုိ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့ ေခတ္
တစ္ေခတ္ကို မပုိင္ဆုိင္ေသးပါဘူး၊ ရီေနဆန္ ေခတ္မွာေတာင္ ဒိန္းမတ္
ေတြက လူမ်ဳိးေရးနဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ “စုန္းမ” ကုိ တီထြင္ ခဲ့ၾက
ပါတယ္။

-စစ္ျငိမ္းဒီေရ