က်ေနာ္သိသမွ် ဗုဒၶဘာသာက်င့္စဥ္

ေရးသူ- စစ္ျငိမ္းဒီေရ

က်ေနာ့္ဘေလာ့မွာ အခုခ်ိန္အထိ ဘာသာေရးအေၾကာင္း လုံး၀
မေရးခဲ့ေသးပါဘူး။ အလွဴအတန္းနဲ႕ ပက္သက္ျပီး ဓါတ္ပုံနဲ႕ ဗီြဒီယုိ
မွတ္တမ္းပဲ တင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘေလာ့ ေရးေဖၚေရးဖက္
ညီအကို ေမာင္ႏွမတခ်ဳိ႕ဆုိရင္ တခါတရံ ေမးေလ့ရွိပါတယ္။
“အကုိက ဘယ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သလဲ၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မဟုတ္
ဘူးလား … ”တဲ့။ ဒီပုိ႕စ္ဟာ ပထမဆုံးေရးတဲ့ ဘာသာေရးပုိ႕စ္ပါ၊
တစ္ခုတည္းေသာ ဘာသာေရးပုိ႕စ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။



အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လက္ရွိေနထုိင္တဲ့ ဘေလာ့ဂါ
ကိုၾကီးေက်ာက္ (ေရႊရတုမွတ္တမ္း) ရဲ႕ က်န္းမာေရး အေျခအေန
ေၾကာင့္ က်ေနာ္ အပါအ၀င္ ဘေလာ့ဂါအေတာ္မ်ားမ်ား စိုးရိမ္း
ပူပန္ မိၾကပါတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေတာ္ေတာ္ေလး တုန္လွဳပ္မိ
ပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိလည္း ဆုေတာင္းေနတုန္းပါ၊ ကုိၾကီးေက်ာက္
က်န္းမာေရးနဲ႕ ပက္သက္ျပီး ေဆးရုံက ဆရာ၀န္မ်ားရဲ႕ ဆုံးျဖတ္
ခ်က္ဟာ ေကာင္းတဲ့ဖက္ကို ျပန္ျပီး ျပင္လာပါေစလုိ႕၊ တကယ္ပါ။

စာဆက္မေရးခင္ စကားပလႅင္ ခံခြင့္ျပဳပါ၊ က်ေနာ္ အခုေရးေနတာ
က်ေနာ္ သိသေလာက္ပါ၊ ဗုဒၶဘာသာသုံး ပါဠိ စာလုံးေပါင္းမ်ား
အမွားအယြင္း ရွိခဲ့ရင္ သည္းခံၾကပါ …. ။

အသက္ရွင္ျခင္းနဲ႕ ေသဆုံးျခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ ေက်ာခ်င္းကပ္
ပါ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႕ဘ၀ရဲ႕ “ကမၼသတၱိ” ျပ႒ာန္းခ်က္
အရပဲ ရွင္သန္ခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ကမၼပစၥည္း ေခၚ ကမၼသတၱိ
အေၾကာင္းကို ဆရာေတာ္ၾကီး ရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့
“အေျချပဳ ပ႒ာန္းတရားေတာ္” စာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၂ မွ ၂၀၉
အထိ ဖတ္ရူ႕ၾကည့္ပါ။ (ဒီေနရာကလင့္ခ္မွာ ေဒါင္းလုပ္ယူႏုိင္ပါတယ္)
….

၀ိပႆနာ တရားရူ႕မွတ္တဲ့ ကိစၥနဲ႕ ပက္သက္ျပီး မုိးကုတ္
ဆရာေတာ္ၾကီးက “ေခြးေဟာင္တဲ့ ဟာ” (ရုပ္ခႏၶာ) တစ္ခု
တည္းကုိပဲ အားစုိက္ျပီး မမွတ္ဖုိ႕ မိန္႕ေတာ္ မူခဲ့ဖူးပါတယ္။
ဥပမာ … ေခြးသည္ လူတစ္ေယာက္ကို ျမင္၍ ေဟာင္သည္ေပါ့၊
ေခြးရဲ႕ အျမင္အာရုံမွာ ေဟာင္ျခင္း ခံရတဲ့ ရုပ္ခႏၶာ တစ္ခုတည္း
ကိုပဲ အားထားျပီး မမွတ္ၾကနဲ႕ဆုိတဲ့ သေဘာပါ။ ဗြီဒီယုိ မွတ္တမ္း
တစ္ခုမွာ ထုိင္းႏုိင္ငံက ထုိင္းဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း
တစ္ေက်ာင္းမွာ လူေသအေလာင္းေတြ ထားျပီး တရားမွတ္
ၾကပါတယ္။ အေလာင္းပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးပါ၊ ေလာေလာလတ္လတ္
ေသခါစ အေလာင္း၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္အနည္းက ေသထားတဲ့
အေလာင္းမ်ဳိးစုံပါ၊ မျမဲျခင္း အနိစၥကို မွတ္ၾကတာပါ။

က်ေနာ္တုိ႕ဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မွဳထားတဲ့ “မေတြေ၀
မွဳ” ေခၚ “ပညာ(အ ေမာဟ)” ေခၚ “ခႏၶ ဥာဏ္ေရာက္ တရား”
ကုိ ရွာေဖြ သင့္ပါတယ္။ အဲဒီ “ပညာ” ဆုိတဲ့ အရာဟာ တကၠသိုလ္မွာ
သြားသင္လုိ႕ ရတဲ့ ပညာမ်ဳိးေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ၀ိညာဏ(၆)ပါး ကို
“သစၥ ဥာဏ္၊ ကိစၥ ဥာဏ္၊ ကတ ဥာဏ္” ရူ႕မွတ္ျပီး ေ၀ဒနာ
နဲ႕ တဏွာ ၾကားမွ ေဖာက္ထြက္ဖုိ႕ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္
မွာ မိန္႕ေတာ္မူထားပါတယ္။

“အာယတန(၆)ပါး + အာရုံ (၆)ပါး = ၀ိညာဏ (၆)ပါး”
အေပါင္း လကၡဏာ (+)က “ဖႆ” (ထိတုိက္မိျခင္း)ကုိ ဆုိလုိတာ
ပါ။ အာယတနဆုိတာ အလြယ္ေျပာရင္ ျဖစ္ေၾကာင္းတရားပါ။
အဲဒီ စုစုေပါင္း (၁၈)ပါးကုိ “နိပၸႏၷရုပ္” လုိ႕ ေခၚပါတယ္။

“အာယတန(၆)ပါး + အာရုံ(၆)ပါး = ၀ိညာဏ(၆)ပါး”
(၁) မ်က္လုံး(စကၡဳသမၹႆာယတန)+ အဆင္း(ရူပါရုံ)= ျမင္စိတ္
(၂)နား(ေသာတသမၹႆာယတန)+အသံ = ၾကားစိတ္
(၃)ႏွာေခါင္း(ဃာနသမၹႆာယတန)+အနံ႕=နံစိတ္
(၄)လွ်ာ(ဇိဝွါသမၹႆာယတန)+အရသာ=စားသိစိတ္
(၅)ကုိယ္(ကာယသမၹႆာယတန)+ေဖာ႒ဗၺာရုံ=ယား/နာေကာင္း စိတ္
(၆)စိတ္(မေနာသမၹႆာယတန)+အာရုံ(ဓမၼာရုံ)= ေတြးေတာစိတ္

အဲဒီ “အာယတန” နဲ႕ အာရုံ(၆)ပါး ထိတုိက္မိ(ဖႆ) ျပီး
ျဖစ္လာတဲ့ “၀ိညာဏ (၆)ပါး” ကုိ “သစၥ ဥာဏ္” ေခၚ
သိျမင္နာယူ သင္ၾကားျခင္း၊ “ကိစၥ ဥာဏ္” ေခၚ လက္ေတြ႕
က်င့္သုံး အားထုတ္ျခင္း၊ “ကတ ဥာဏ္” ေခၚ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္
ဆုံးျဖတ္သိမွဳနဲ႕ ျပီးျပည့္စုံစြာ က်င့္ၾကံ အားထုတ္ျခင္း … ျဖင့္
“ပညာ(အ ေမာဟ)” ေခၚ “မေတြေ၀မွဳ” ကုိ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီအဆင့္ကို ေရာက္ရင္ “အရိယာ” ေခၚ သူေတာ္ေကာင္း
လုိ႕ ေခၚရမွာေပါ့ ….။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပတဲ့ နည္းက “ပဋိစၥသမုပၸါဒ္” ေဒသနာေတာ္
နဲ႕ “၀ိညာဏ(၆)ပါး” ကုိ ရူ႕မွတ္တဲ့ နည္းပါ။ ေနာက္တစ္မ်ဳိး
ရွိပါေသးတယ္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာေတာ္မူထားတဲ့ “ဓမၼစၾကာ”
ပါဠိေတာ္မွာ ပါတဲ့ “ကာရက မဂၢင္(၅)ပါး” ကို ရူ႕မွတ္တဲ့ ပုံစံပါ။
အဲဒီတရားဟာ “ခႏၶာ ဥာဏ္ေရာက္” တရားပါ။ “ကာရကမဂၢင္”
ဆုိတဲ့ ပါဠိစာလုံးကုိ မေၾကာက္ပါနဲ႕။ “ကာရကမဂၢင္” ဆုိတာ
အလုပ္တရား အလုပ္မဂၢင္လုိ႕ ဆုိလုိတာပါ။ အဲဒီမွာ မဂၢင္(၈)ပါး
ထဲက “ပညာမဂၢင္” ေအာက္ရွိ …
(၁)မွန္ကန္ေသာ သိမွဳ (သမၼာဒိ႒ိ)
(၂)မွန္ကန္ေသာ သုံးသပ္မွဳ (သမၼာသကၤပၸ) …
ႏွစ္ပါးနဲ႕ …
“သမာဓိမဂၢင္” ေအာက္ရွိ ….
(၃)မွန္ကန္ေသာ အားစုိက္မွဳ(သမၼာ၀ါယမ)
(၄)မွန္ကန္ေသာ သတၱိ(သမၼာသတိ)
(၅)မွန္ကန္ေသာ တည္ၾကည္မွဳ(သမၼာသမာဓိ) …
သုံးပါးနဲ႕ ေပါင္းျပီး “အလုပ္မဂၢင္” ေခၚ “ကာရကမဂၢင္”(၅)မ်ဳိး
ရွိပါတယ္။ အဲဒီတရား (၅)ပါးကို ၀ိပႆနာ ရူ႕မွတ္ျခင္းျဖင့္လည္း
“ပညာ(အ ေမာဟ)” ေခၚ “ခႏၶာ ဥာဏ္ေရာက္” တရားကို
ရႏိုင္ပါတယ္။

သတိပ႒ာန္တရား (၄)ပါးထဲက “စိတၱာႏုပသာနာ” တရားတြင္လည္း
“၀ိညာဏ(၆)ပါး”ကုိ မျမဲျခင္း(အနိစၥ)၊ ဆင္းရဲျခင္း(ဒုကၡ)၊ အစုိးမရ
ျခင္း(အနတၱ) (၃)ပါး ေခၚ လကၡဏာေရး(၃)ပါး ျဖင့္ ရူ႕မွတ္ျခင္းျဖင့္
“ပညာ(အ ေမာဟ)” ေခၚ “ခႏၶာ ဥာဏ္ေရာက္” တရားကို ရႏိုင္
ပါတယ္။

က်ေနာ့္ တင္ျပခ်က္မ်ားတြင္ အမွားအယြင္းမ်ား ရွိခဲ့ပါက က်ေနာ့္
ခ်ဳိ႕ယြင္းမွဳေၾကာင့္ပါ။ မွန္ကန္မွဳမ်ား ရွိခဲ့ပါက ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား
၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ပါ …. ။


(ဤမွ်သာ။)