အႏုပဋိေလာမ၊ တုိးတက္ေရး သတင္းစာနဲ႕ ၃၇ လမ္း

(ယခုေဖာ္ျပပါ ေဆာင္းပါတြင္ ကြယ္လြန္သူ အဘ
သခင္အုန္းျမင့္၏ သမုိင္းျဖတ္သန္းမွဳ အခန္းက႑ကို
ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ ထပ္ဆင့္ကူးယူ ေဖာ္ျပခြင့္ျပဳေသာ
မာယာမဂၢဇင္းအား ေလးစားစြာ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။)



ေရးသူ- တင္သိန္းေမာင္

{၂၀၀၁ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္ထုတ္ မာယာမဂၢဇင္းတြင္
ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အင္တာနက္ စာဖတ္ပရိသတ္အတြက္
ထပ္မံ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။}

ဦးခင္ေမာင္ထြန္းရဲ႔ ျမန္မာ့ဂ်ာနယ္သမိုင္းစာအုပ္ကို ဖတ္တုန္းက
မွတ္မိတာတခု ႐ွိတယ္။ အဲဒါ ဘားမားဂ်ာနယ္ကို '......၁၉၃၆ ခုႏွစ္
ဇြန္လ ၆ ရက္ ( ၁၂၉၈ ခုႏွစ္ နယုန္လဆုတ္ ၃ ရက္ ) စေနေန႔တြင္
စတင္ထုတ္ေဝသည္' ' ......တိုးတက္ေရး သတင္းစာတိုက္က ထုတ္
ေဝျခင္းျဖစ္၍ ဦးပဂ်ီငို(ဦးစိန္)က ႀကီးၾကပ္စီမံသည္'......... ဆိုတဲ့
အခ်က္ပါ။ အဲဒီ ဆိုလိုခ်က္အရ တိုးတက္ေရး သတင္းစာက ဘားမား
ဂ်ာနယ္ အရင္ (၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၆ရက္ မတိုင္မီ) ထုတ္ေဝတယ္
လို႔ ဆိုလိုရာ ေရာက္ပါတယ္။



ေနာက္တခါ တကၠသိုလ္ထင္ႀကီးရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံစစ္တမ္းစာမ်ား
အၫႊန္းစာအုပ္ကို ဖတ္မိတဲ့အခါ အဲဒီစာအုပ္ (ပထမတြဲ)မွာ
'တိုးတက္ေရး သတင္းစာကို ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ေမလ (၃)ရက္
ေန႔တြင္ စတင္ထုတ္ေဝသည္'....... လို႔ေတြ႔ရျပန္တယ္။ ဒီႏွစ္ခု
ကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္တဲ့ အခါ (Burma Journal) ဘားမားဂ်ာနယ္
နဲ႔ တိုးတက္ေရးသတင္းစာ (ခုႏွစ္အရ) ေ႐ွ႔ေေနာက္ ကြဲလြဲေနတဲ့
အခ်က္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီကြဲလြဲခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ့္စိတ္ထဲ
ဘဝင္မက် ျဖစ္ေနခဲ့ တာ ၾကာၿပီ။

ဒါနဲ႔ တေန႔ေတာ့ တိုးတက္ေရးသတင္းစာ အယ္ဒီတာေဟာင္း
ဦးအုန္းျမင့္ (ေက်ာ္လင္း) နဲ႔ အလႉတခုမွာ ဆံုမိတယ္။ စကား
စပ္မိလို႔ ေမးၾကည့္ေတာ့ တိုးတက္ေရး သတင္းစာအေၾကာင္း
ကို ေျပာျပပါတယ္။ အေသးစိပ္ သိခ်င္တာနဲ႔ ဦးအုန္းျမင့္အိမ္
မွာ ဆံုဖို႔ခြင့္ေတာင္းၿပီး ေမးျမန္းတဲ့ အခါ ဒီလို ေျပာပါတယ္။
".....ကြၽန္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္ ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္က
အရင္ ဆရာကိုခ်စ္ေမာင္ (ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ဦးခ်စ္ေမာင္)နဲ႔ ေနတာ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေနၾကတာ ေရေက်ာ္ ႏွင္းပန္းလမ္း အိမ္နံပါတ္-၁၈
ဗ်။ အခန္းတခန္းကို ငွားေနတာ။ က်န္တဲ့ တဖက္ခန္းမွာက
ဘယ္သူ ငွားေနသလဲဆိုေတာ့ ပန္းခ်ီဦးအုန္းလြင္ေနတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔အခန္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ နဲ႔အတူ ကိုကိုေလး
(တိုးတက္ေရး)၊ ကိုအာယု (ေနာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန)၊
ကိုထြန္းႀကိဳင္၊ ကိုထြန္းရင္၊ ကိုထြန္းေဖ (သခင္တင္ေဖ)တို႔
ေနၾကတယ္။ အားလံုး လူပ်ိဳ ကိုယ္လြတ္ေတြခ်ည္း ေပါ့ဗ်ာ။
လူပ်ိဳေဂဟာလို႔ ေျပာရင္ေတာင္ ရတယ္။

အဲဒီကေန ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ႏွင္းပန္းလမ္းထဲက အိမ္။ အိမ္နံပါတ္
[၈] ကိုေျပာင္းတယ္။ အဲဒါ- ၁၉၃၆/၃၇ ခုႏွစ္ဗ်။ ေနာက္ေတာ့
၃၄ လမ္း ေျပာင္းၾကတယ္။ အဲဒီ ကာလေလာက္ ကတည္းက
သတင္းစာေလာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရာက္တယ္။ အဲဒီမွာ
ဆရာကိုခ်စ္ေမာင္က ေဒၚတင္လိႈင္ (ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး)နဲ႔
ယူေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ၃၇လမ္းထဲက ကိုသိန္း(ဇဝန)
ဆီေျပာင္းၿပီး ကိုသိန္းနဲ႔ အတူတူေနရတယ္။ အဲဒါ ၃၇လမ္း
အိမ္နံပါတ္ ၁၄၉ ပထမထပ္မွာ၊ ေအာက္ထပ္မွာက ေစ်းႏႈန္း
သတင္းစာတိုက္ ႐ွိတယ္။ အခု ဘဝတကၠသိုလ္ စာအုပ္တိုက္
အေဆာက္အဦ ေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ ဇဝန ကြၽန္ေတာ္ေနေတာ့
ကြၽန္ေတာ့္ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ကိုသန္းထြန္း (သခင္သန္းထြန္း)
ကလဲ ေရာက္လာတယ္။ ကိုသန္းထြန္းနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး သခင္စိုး၊
ကိုဗဟိန္း တို႔လဲ ေရာက္လာၾကတယ္။ ဝင္လိုက္ ထြက္လိုက္
ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါကို ဇဝနရဲ႔ဇဝန ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ထဲမွာ ကိုသိန္းက
ေရးထားေသးတယ္။

အဲဒီတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ အခန္းခ်င္းကပ္လ်က္ေနတာက
ျမန္မာ့အလင္းက သတင္းေထာက္ ဦးေက်ာ္မင္း မိသားစုဆိုတာ
႐ွိတယ္။ အႀကီးေကာင္က ‘အပါ’တဲ့။ အငယ္ ေကာင္နံမယ္ေတာ့
ေမ့သြားၿပီဗ်။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူတို႔အိမ္မွာ ထမင္းလခ
ေပးစားၾကတာ ေပါ့ဗ်။ အဲဒီမွာ ကေလးေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးၿပီး
အႀကီးေကာင္အပါက ဦးဦးပံုေျပာပါ ဆိုေတာ့ ပံုေျပာရတယ္။
ေနာက္ ကိုယ္ကခ်ည္း ေျပာရတာ ေမာတယ္။ အပါ မင္းကလဲ
တလဲေျပာအုံးဆို ေတာ့ အပါကလဲ ပံုေျပာတယ္။ အဲဒါကို အေျခ
ခံျပီး ဇဝနက 'ဦးဦးပံုေျပာမယ္'၊ 'အပါပံုေျပာမယ္' ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါး
ေတြ ေရးတယ္။ ဒါက စပ္မိတုန္း ဇဝနရဲ႕ အပါပံုေျပာမယ္၊ ဦးဦး
ပံုေျပာမယ္ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေလး ေျပာတာပါ။ ေနာက္တခါ
ကိုသိန္း(ဇဝန)က မိန္းမယူေတာ့မယ္ ျဖစ္ျပန္ေရာ၊ ဒီေတာ့
ကြၽန္ေတာ္တို႔ တခါေျပာင္းရျပန္တယ္။ ကိုသိန္းကို အဲဒီအခန္းမွာ
ထားခဲ့ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဲဒီ ၃၇လမ္းထဲမွာပဲ အရင္အိမ္နဲ႕
မ်က္ေစာင္းထိုး အိမ္နံပါတ္ ၁၇ဝ ကို ေျပာင္းတယ္။ အိမ္နံပါတ္
၁၇ဝ ရဲ႕ ပထမထပ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေျမာက္ဖက္ခန္းမွာေနတယ္။
ေတာင္ဖက္ခန္းမွာက ဦးထြန္းေဖ(ထြန္းေန႔စဥ္) ေနတယ္။ အဲဒီ
အခန္းက ကိုသန္းထြန္း နံမည္နဲ႔ ငွားတာ။ သူက အဲဒီတုန္းက
ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ေနတယ္။ သခင္သန္းထြန္း ျဖစ္ေနၿပီ။ အဲဒါ
၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းေလာက္ဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့
ကိုသိန္း(ဇဝန) လက္ထပ္တာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၆ ရက္ေန႔ေလ။

အဲဒီ ၃၇ လမ္းက အိမ္နံပါတ္ ၁၇ဝ ေရာက္ေတာ့ လူက
ေတာ္ေတာ္စံုတယ္။ အဲဒီအခန္းမွာ ကိုသန္းထြန္းနဲ႕
ကြၽန္ေတာ္ေနတယ္။ သခင္စိုး(ကိုစိုးႀကီး) လဲေနတယ္။
ကိုေအာင္ဆန္း(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း)၊ ကိုဗိုလ္(သခင္ဗိုလ္)၊
ကိုဗဟိန္း(သခင္ဗဟိန္း) တို႔က ေန႔တိုင္းေလာက္လာၾက
တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ကိုေအာင္ဆန္း၊ ကိုဗဟိန္းတို႔ သခင္
မျဖစ္ေသး ဘူး။ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ ႐ွိၾကေသး
တယ္။ ကိုဗဟိန္းဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆီမွာ အိပ္ထာစားတာ
မ်ားတယ္။ တလမွာ ၁၅ရက္ေလာက္ အိမ္မွာ အိပ္တယ္
စားတယ္။ [က်န္တဲ့ရက္က ေက်ာင္း(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)မွာ
ေနတယ္။] အိမ္မွာပဲ စာဖတ္၊ စာေရး၊ အိမ္မွာပဲ ေဆြးေႏြးၾက၊
တိုင္ပင္ၾက၊ ျငင္းၾကခုန္ၾက အျမဲ႐ွိၾကတယ္။

ကြၽန္ေတာ္ ေသေသခ်ာခ်ာ မွတ္မိတာ ႐ွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္း
က ကိုစိုးႀကီး(သခင္စိုး) က ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ အတူေနတာ။
ကိုဗဟိန္းစကားနဲ႔ ေျပာရရင္..... "သခင္စိုးမွာ အျခား အလုပ္
လုပ္စရာ မ႐ွိေတာ့သျဖင့္ သခင္သန္းထြန္းက ေကြၽးေမြးထား
သည္ကို စားေသာက္ကာ စာကိုခ်ည္း ကုန္းဖတ္ေန၏
"..... [သခင္စိုးေရး-ဗမာ့ေတာ္လွန္မႈ-စာအုပ္မွ] ဆိုသလိုေပါ့ဗ်ာ။
သူက ဘာလုပ္သလဲဆိုရင္ မနက္ဆို ျမဴနီစပါယ္႐ံုး
(ယခုၿမိဳ‹ေတာ္ခန္းမ) မွာ႐ွိတဲ့ ဘားနတ္ဖရီး လိုက္ဘရီ
(ဘားနတ္စာၾကည့္တိုက္) သြားတယ္။ အဲဒီမွာ စာဖတ္တယ္။
စာကူးတယ္။ ၿပီးရင္ အဲဒီက က်မ္းစာအုပ္ေတြ ရာဇဝင္ စာအုပ္
ေတြ တလြယ္ႀကီး တထပ္ႀကီး ငွားၿပီး သယ္ခ်လာ တယ္။
သူ႕မွာ လြယ္အိပ္ႀကီးတလံုးကလဲ ပါေသးတယ္။ စာၾကည့္
တိုက္က ျပန္ရင္ သူလုပ္ေလ့႐ွိတာက ၃၃လမ္း (ဒါမွမဟုတ္)
၃၄လမ္းက ျဖတ္တယ္။ ဖေရဇာလမ္း (ယခုအေနာ္ရထာလမ္း)
ကို ထြက္တယ္။ ထြက္ၿပီးေတာ့ ဖေရဇာလမ္း (အေနာ္ရထာလမ္း)
နဲ႕ ၃၃ လမ္း၊ ၃၄ လမ္း ေထာင့္ေတြမွာ ေကာ္ရင္ဂ်ီ ကုလားမေတြ
ေရာင္းတဲ့ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ဆိုင္ ေတြကို ဝင္တယ္။ ကန္ဇြန္း
႐ြက္ေတြ၊ ပဲေတာင့္႐ွည္သီးေတြ၊ ကုလားပဲျခမ္းေတြ ဝယ္တယ္။
အဲဒါေတြဝယ္ၿပီး လြယ္အိတ္ႀကီးထဲ သြတ္ထည့္တယ္။ ၿပီးေတာ့
စာအုပ္ေတြေရာ၊ ဟင္း ႐ြက္ေတြေရာကို လြယ္ပိုးၿပီး ျပန္လာတာပဲ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခန္းျပန္လာတာပဲ။ အဲ...... အခန္းထဲေရာက္ၿပီ
ဆိုရင္ ပါလာတဲ့ စာအုပ္ေတြခ်၊ ေတြ႔တဲ့ဖ်ာ ဆြဲခင္း၊ စာအုပ္ေတြပံု၊
တေနကုန္ စာဖတ္ေနတာပဲ။ ဖတ္လိုက္ မွတ္လိုက္ ေရးလိုက္
ေတြးလိုက္။ ေတာ္ၾကာ ပက္လက္၊ ေတာ္ၾကာ ေမွာက္လ်က္၊
ေမွာက္လိုက္ လွန္လိုက္၊ တေနကုန္ လုပ္ေနတာပဲ။ အဂၤလိပ္
စာအုပ္ေတြနဲ႔ ပါဠိစာအုပ္ေတြ ခ်ၿပီး ဖတ္တယ္။ ဘာသာျပန္တယ္။
စကားလံုးေတြ ဖလွယ္တယ္။ အလဲအလွယ္ လုပ္တယ္။ အဲဒီမွာ
အႏုပဋိေလာမတို႔၊ ဘာတို႔၊ စကားလံုးေတြ သံုးတယ္။ သူစာေရး
ရင္လဲ အႏုပဋိေလာမဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ထည့္ထည့္ ေရးတယ္။
သူစကားေျပာရင္လဲ အႏုပဋိေလာမ ဆိုတဲ့စကားကို ထည့္ထည့္
ေျပာတယ္။ သူက အဲဒီလို အဂၤလိပ္ စကားလံုးေတြကို ပါဠိ
စကားလံုးေတြနဲ႔ ဖလွယ္ ဖလွယ္ သံုးလြန္းလို႔ ကြၽန္ေတာ္ကေတာင္
ေျပာမိေသးတယ္။
"ကိုစိုးႀကီး ခင္ဗ်ားကလဲ အဂၤလိပ္စကားလံုးေတြ လူနားမလည္လို႔
ဘာသာျပန္ပါဆိုမွ ျမန္မာလိုမျပန္ဘဲ ဘယ္ႏွယ္ ပါဠိစကားလံုး
ေတြနဲ႔ ျပန္ျပန္ေနတာလဲဗ်-ဘယ္သူက နားလည္ မွာလဲ၊
လူတိုင္းနားလည္တဲ့ ျမန္မာစကားလံုးေလး ဘာေလးသံုးပါဗ်။
လူေတြနားလည္ေအာင္ ႐ွင္းရမယ့္ ဟာ ခင္ဗ်ားစကားလံုးေတြက
လူနားမလည္တဲ့ ပါဠိစကားေတြ ျဖစ္ေနၿပီ" ဘာညာေျပာရင္
သူက တဟဲဟဲ ရယ္ေနတာပဲ။ ဘာမွျပန္မေျပာဘူး။ ၿပီးေတာ့
သူ ေရးစရာ႐ွိ ဆက္ေရး၊ သူ ဖတ္စရာ႐ွိ ဆက္ဖတ္၊ သူ
လုပ္စရာ႐ွိ ဆက္လုပ္ေနတာပဲ။

သူ ဆာရင္ ဘာလုပ္မလဲဆိုေတာ့ ေရစိမ္ထားတဲ့ ကုလားပဲျခမ္း
ေတြ စားတယ္။ ပဲေတာင့္႐ွည္သီးေတြ စားတယ္။ ေရတဝ
ေသာက္မယ္။ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္ပံုထဲ ျပန္ေရာက္သြားတာပဲ။
ဖတ္လိုက္ မွတ္လိုက္ ဘာသာျပန္လိုက္ အဲဒါ သြားေရာ တေနကုန္။
ဒါမ်ိဳး ေန႔တိုင္း သူလုပ္ထာ။ အင္မတန္ ဇြဲႀကီးတယ္။ တခါတေလ
လဲ သူတို႔ လူစံုၿပီး စကားဝိုင္းေကာင္း ေနတတ္တယ္။ ဒါ ကြၽန္ေတာ္
တို႔ ဆီမွာ သူတို႔ လုပ္ထာ။ ကိုေအာင္ဆန္းကလဲ အျမဲလာတယ္။
ကိုဗဟိန္းကလဲ အျမဲ လာတယ္။ သူလာရင္ စာအုပ္ေတြနဲ႕
အလုပ္႐ႈပ္ေနတာပဲ။ သူကလဲ ဖတ္လိုက္ မွတ္လိုက္ ေရးလိုက္၊
ေမးလိုက္ ေျပာလိုက္ ဆိုလိုက္နဲ႔ မအားေအာင္ လုပ္ေနတာပဲ။
အဲ..... ေနအုံး၊ သူက သူမ်ားထက္ပို႐ႈပ္တဲ့ အလုပ္ပိုတခုေတာင္
႐ွိေသးတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲ ဆိုရင္ ရီးစားစာ ေရးတဲ့ အလုပ္။
သူ ဘယ္သူ႔ဆီေရး တာလဲ ဆိုေတာ့ ထားဝယ္သူတေယာက္၊
[မææ] ဆီေရးတာ၊ ေနာက္ေတာ့ မææက၊ BA, BL ျဖစ္တယ္။
သူက ထားဝယ္သူ ျဖဴျဖဴေျဖာင့္ေျဖာင့္ ဆံထံုးႀကီးနဲ႔ မိန္းမေခ်ာ
မိန္းမ လွေလဗ်ာ။ ကိုဗဟိန္းက သိတ္သေဘာက်တာ။ အဲဒါ
ေန႔တိုင္း စာေရးတယ္။ ေရးၿပီးတဲ့ စာေတြကို ေန႔တိုင္း စာတိုက္
သြားသြားထည့္တယ္။ သြားသြားထည့္တဲ့ စာတိုက္ပံုးက အခု
ပန္းဆိုးတန္း သံႀကိဳး႐ံုးႀကီးေထာင့္ ပလက္ေဖာင္းေပၚက
စာတိုက္ပံုး(အခုမ႐ွိဘူး)၊ ေန႔တိုင္း အခိ်န္မွန္ တေန႕မပ်က္
ေရးတယ္။ တရက္မပ်က္ ထည့္တယ္။ အဲဒါ လုပ္ေနတာပဲ။

တေန႔ေတာ့ သူ အဲဒီလို စာသြားထည့္တာကို ကုလားေတြ
ဝိုင္းလိုက္လို႔ အသက္လုၿပီး ျပန္ေျပးခဲ့ရတယ္။ ကံသီလို႕
မေသတယ္။ ကုလား-ဗမာ႐ိုက္ေနၿပီေလဗ်ာ။ ဘယ္သူ႕မွ
မေျပာဘဲ သူ႔ဖာသာသူ တေယာက္တည္း ထထြက္သြားတာ။
ဘယ္သူမွ မသိလိုက္ဘူး။ ျဖစ္လာမွ သိၾကတာ။ မေသေကာင္း
မေပ်ာက္ေကာင္း၊ ကံေကာင္းလို႔.....။ ေနာက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႕
ေနတာကလည္း ၃၇ လမ္း၊ အိမ္နံပါတ္ ၁၇ဝ ဆိုတာ၊ ကုလား
ဗလီနဲ႕က မ်က္ေစာင္းထိုး ႐ွိတာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သြားရင္
လာရင္ေတာင္ အျမဲအုပ္စုနဲ႔ သြားေနလာေနၾကရတာ။ လူအုပ္
ေကာင္းၿပီး လူေတြကလည္း လူငယ္ေတြ၊ အ႐ြယ္ေကာင္း
ခ်ည္းမို႔သာ ကုလားေတြက ႐ွိန္ၿပီး မလုပ္ရဲတာ။ တေယာက္ခ်င္း
ႏွစ္ေယာက္ခ်င္းဆို လုပ္ပစ္ ေနတဲ့ အခ်ိန္ဗ်။

အဲဒါ ၁၉၃၈ခုႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္-ၾသဂုတ္လေတြေလာက္ေပါ့ဗ်ာ။
ကုလား-ဗမာ႐ိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ထာက ၁၉၃၈ ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္
အဂၤါေန႔ စျဖစ္တာ။ တိုးတက္ေရး သတင္းစာကို အဲဒီ႐ိုက္ပြဲေတြ
မျဖစ္ခင္ထုတ္တယ္။ အဲဒီ ကာလေတြ ေပါ့ဗ်ာ၊ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ေမလ
၃ ရက္ေန႔ စထြက္တယ္။ ဒီမွာ နည္းနည္းေျပာစရာ႐ွိတယ္။ ခင္ဗ်ား
ေျပာတဲ့ ဦးခင္ေမာင္ထြန္းရဲ႔ ျမန္မာ့ဂ်ာနယ္သမိုင္းမွာ တိုးတက္ေရး
သတင္းစာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး လြဲေနတယ္ဆိုတာဟာ အမွန္က
ဘားမားဂ်ာနယ္ကို တိုးတက္ေရးမဂၢဇင္းတိုက္ က ထုတ္တာ
ျဖစ္တယ္။ ေျပာရရင္ တကယ္တမ္း ဦးစိန္ (ဦးပဂ်ီငို) စထုတ္တာက
ႀကီးပြါးခ်မ္းသာေရး စာအုပ္ဗ်။ အဲဒီ စာအုပ္က ေနာက္ ေက်ာင္းသံုး
စာအုပ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ၿပီးမွ တိုးတက္ေရးမဂၢဇင္း ထုတ္တယ္။
တိုးတက္ေရးမဂၢဇင္းကမွ ဘားမားဂ်ာနယ္ ထုတ္တယ္။
ဘားမားဂ်ာနယ္ ထုတ္ၿပီးမွ တိုးတက္ေရးသတင္းစာ
ထုတ္တာျဖစ္တယ္။

အဲဒီတုန္းက တိုးတက္ေရးသတင္းစာ ပထမဆံုး အယ္ဒီတာလုပ္ဖို႕
က ဦးအုန္းေဖ (တက္တိုး) ျဖစ္တယ္။ ခဏပဲ။ ေနာက္မလုပ္ေတာ့
ဘူး။ ေနာက္ ဦးထြန္းသန္း လုပ္တယ္။ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔ဝင္ေတြအျဖစ္
ဦးသန္းထြန္း၊ ဦးကိုကိုေလး နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ (ဦးအုန္းျမင့္)တို႔ ျဖစ္တယ္။
ဦးသန္းထြန္းဆိုတာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ရဲ႔ညီ၊ ေနာင္ေတာ့
ေရွ႕ေဆာင္ဦးသန္းထြန္း ျဖစ္လာတယ္။ သတင္းစာ စထုတ္တာ
၃၇ လမ္းမွာပဲ၊ အိမ္နံပါတ္က ၁၁၄ ကေန ထုတ္တာ။ ေအာက္ထပ္မွာ
စက္ထားၿပီး အေပၚ ထပ္မွာ အလုပ္လုပ္ၾကတာ။ အမွန္ေျပာရရင္
တိုးတက္ေရး သတင္းစာဟာ ကုလားဗမာအဓိက႐ုဏ္း သတင္း
ေတြနဲ႔ သိပ္ေပၚျပဴလာ ျဖစ္လာတယ္။ ေစာင္ေရ သိပ္တက္လာ
တယ္။ အဲဒီအဓိက႐ုဏ္းထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဖို႔ဒ္ကား ခါးျပတ္
အစုတ္ကေလးနဲ႔ ႐ိုက္ႏွက္ေနၾကတဲ့ ဆီ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕
လိုက္လိုက္ သတင္းယူၾက ေရးၾကနဲ႔ သတင္းစာက သိပ္ေရာင္းရတယ္။
ေနာက္က်ေတာ့ စေတာ့ကိတ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းေပၚ
(တိုင္းရင္းေဆးပညာ႐ံုး ခန္းေနရာ) ေျပာင္းဖြင့္တယ္။ အထူးသျဖင့္
တိုးတက္ေရးသတင္းစာက နယ္သတင္းေတြ သိပ္စံုတယ္။ နယ္
သတင္းေတြ စံုစံုရေအာင္ ဘယ္လိုယူသလဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႕
က နယ္က တို႔ဗမာသခင္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး အက်ိဳးေဆာင္သတင္း
ေထာက္ေတြအျဖစ္ သတင္းေရးပို႔ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံတယ္။ စည္း႐ံုး
တယ္။ သူတို႔ကလည္း ပို႔ေပးၾကတယ္။ သတင္းစံုရတယ္။ အဲဒီမွာ
တိုးတက္ေရးက ေရာင္းရတာ သိပ္တက္ထာပဲ။ သတင္းစာ
လြတ္လပ္ခြင့္႐ွိတယ္။ ဒါေတာင္မွ တိုးတက္ေရးသတင္းစာက
ပထမတန္းစား သတင္းစာ မဟုတ္ေသးဘူး။ ဒုတိယတန္းစား
သတင္းစာလဲ မဟုတ္ေသးဘူး။ တတိယတန္းစား သတင္းစာ
ေလာက္ပဲ ႐ွိတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ က ပထမတန္းစား သတင္းစာ
က ျမန္မာ့အလင္း၊ ဒုတိယတန္းစား သတင္းစာက သူရိယ။

ဒါေပမယ့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝ ရက္ေန႔မွာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္
က်ဆံုးတဲ့ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံု ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ သတင္း
ေတြနဲ႔ သတင္းစာကတခါ ေစာင္ေရ တက္ျပန္ေရာဗ်။ အဲဒီက်ေတာ့
ဒုတိယတန္းစားျဖစ္တဲ့ သူရိယကိုပါ ျဖတ္တက္ေတာ့တာပဲ။

ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ကိစၥ ကိုယ္ေတြ႔ေျပာရရင္ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီေန႕
က ျပည္က ျပန္လာတာ။ ရထားက ရန္ကုန္ကို အေစာႀကီး
ဆိုက္တယ္။ ပန္းဆိုးတန္း တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး ဝင္တယ္။
ဝင္ေတာ့ လူစံု တက္စံု ေတြ႔တယ္။
'ဟာ- လူစံုလွခ်ည္လား' ဆိုေတာ့ တေယာက္က 'ဒီမွာ အစည္း
အေဝး လုပ္ေနတာ' တဲ့။ ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္က 'ကြၽန္ေတာ္ ျပန္ေရာက္
လာတာကို သတင္းလာပို႔တာပါ၊ ကြၽန္ေတာ္ သြားေတာ့မယ္၊
အိမ္ျပန္အိပ္လိုက္အံုးမယ္ဆိုေတာ့ ကိုသန္းထြန္း(သခင္သန္းထြန္း)
က 'ေဟ့လူ မသြားနဲ႔ေတာ့' လို႔ လွမ္းတားတယ္။ 'ဘာျဖစ္လို႔လဲဗ်'
လို႔ ကြၽန္ေတာ္က ျပန္ေမးေတာ့ 'ဒီမွာ ခုမနက္ အတြင္းဝန္႐ံုးဝိုင္း
မလို႔' လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ခဏေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္
က ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ ကိုသန္းထြန္းက အတူတူေနတယ္။ ဘိုလိမ္း
လမ္း၊ ဦးဘိုးအိမ္ လမ္းထိပ္က အိမ္မွာ ႏွစ္ေယာက္တည္း ငွား
ေနၾကတာ။

ေနာက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အတြင္းဝန္႐ံုးဖက္ သြားအံုးမယ္ဗ်ာ၊
ကိစၥ႐ွိရင္ သူရိယကို လွမ္းဆက္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ကြၽန္ေတာ္
အတြင္းဝန္႐ံုး ေရာက္ေတာ့ သူရိယ အရင္ဝင္တယ္။ သူရိယမွာ
ခဏစကားေျပာမွာၾကားၿပီး သူရိယတိုက္နားက အတြင္းဝန္႐ံုး
ဂိတ္ေပါက္ သြားၾကည့္ တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဂိတ္ေပါက္မွာ
ေက်ာင္းသားေတြ ေရာက္ေနၾကၿပီ။ သပိတ္တားေနၾကၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္ သူတို႔ဆီ သြားၾကည့္ေတာ့ အဲဒီ သူရိယတိုက္နဲ႕
အနီးဆံုး အတြင္းဝန္႐ံုးဂိတ္မွာ သပိတ္တားေနတဲ့ ေက်ာင္းသား
ေတြကို ေခါင္းေဆာင္ေနတာက ကိုၾကည္ေမာင္ရယ္၊ သူက အဲဒီမွာ
တာဝန္ခံ၊ ကြၽန္ေတာ္ သူတို႔နဲ႔ ခဏေနတုန္းမွာပဲ ႐ံုးတက္လာၾက
တဲ့ ကျပားမေလး ေတြကို ေက်ာင္းသားေတြက သပိတ္ တား
ေနၾကတယ္။ ပုလိပ္ေတြကလဲ ေက်ာင္းသားေတြကို ဝင္ဝင္
ဆြဲေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ လမ္းေဘးမွာ လာၾကည့္ေနၾကတဲ့
လူထုပရိတ္သတ္ကလဲ အျပည့္႐ွိတယ္။

ေနာက္ ကြၽန္ေတာ့္ကို သူရိယတိုက္ေပၚက လွမ္းေခၚတယ္။
ကြၽန္ေတာ္သြားေတာ့ ဖံုးလာတဲ့အေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္အေရးပိုင္
႐ံုးသြားဖို႔အေၾကာင္း၊ ဟိုမွာ သခင္စံထြန္းလွကို အာမခံ လုပ္ဖို႕
အေၾကာင္း ေျပာၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ ရန္ကုန္အေရးပိုင္႐ံုး
သြားတယ္။ အေရးပိုင္႐ံုး ေရာက္ေတာ့ သခင္စံထြန္းလွကို ႐ွာတယ္။
႐ွာမရဘူး။ ေမးတယ္။ ေမးမရဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ သိတဲ့ စာေရး
ႀကီး ဦးလွေမာင္ႀကီးတို႔၊ ဦးထြန္းလွတို႔ သြားေမးေတာ့မွ-
'ဟာ.....ေဟ့လူ၊ ျပန္ ျပန္၊ ဟိုမွာ စကၠရီေတးရီးယက္(အတြင္းဝန္႐ံုး)
မွာ ေက်ာင္းသား ေတြကို ႐ိုက္ကုန္ၿပီ၊ ေဆာ္ကုန္ၿပီ၊ ျပန္ေတာ့၊
ျပန္ေတာ့-သခင္စံထြန္းလွလည္း မ႐ွိေတာ့ဘူး၊ အာမခံလည္း
မေပးေတာ့ဘူး၊ ရန္ကုန္ေထာင္ထဲ ျပန္ပို႔လိုက္ၿပီ' လို႔ေျပာၾကတယ္။

ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ အတြင္းဝန္႐ံုးဖက္ ျပန္ေျပးလာတယ္။ စပတ္လမ္း
(ယခု ဗိုလ္ေအာင္ ေက်ာ္လမ္း) ေရာက္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ
မ႐ွိေတာ့ဘူး။ စပတ္လမ္းေပၚမွာ ဘိနပ္ေတြ၊ ဦးထုပ္ေတြ၊ ေသြး
ကြက္ေတြပဲ ျပန္႔က်ဲေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ လမ္းေပၚမွာ လူသူ႐ွင္း
ၿပီး တိတ္ဆိတ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ သူရိယတိုက္ဖက္
ေရာက္သြားတယ္။ သူရိယတိုက္ ေလွကားအုတ္ခံုေပၚမွာ
ကိုၾကည္ေမာင္ ထိုင္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေခါင္းမွာ ပတၱီးအေဖြး
သားနဲ႔ ေသြးေတြနဲ႔။ သူ႔ေနာက္ အထက္ေလွကားထစ္မွာ ကိုစိုးေမာင္
ထိုင္ေနတယ္။ သူလဲ ေခါင္းမွာ ပတၱီးႀကီးနဲ႔။ ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္က
'ေဟ့လူေတြ ခင္ဗ်ားတို႔ ဘာလုပ္ေနတာလဲ၊ ေဆး႐ံုမသြားဘူးလား'
ဆိုေတာ့ 'မသြားဘူး၊ အမ်ိဳးသားသူနာျပဳတပ္က လာေခၚ မယ္ဆို
လို႔ ထိုင္ေစာင့္ေနတာ' တဲ့။

အဲဒီ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမွာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ အသက္စြန္႕
သြားခဲ့တယ္။ တိုးတက္ေရး သတင္းစာက အဲဒီ ေက်ာင္းသားအေရး
ေတာ္ပံု သတင္းေတြ ေရးတယ္။ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ သတင္းေတြ
ေရးတယ္။ သတင္းေတြကလဲ လိုက္တိုင္းရတယ္။ သတင္းစာက
ေစာင္ေရသိပ္တက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူရိယသတင္းစာကို
ေက်ာ္တက္သြားတယ္။ ျမန္မာ့အလင္းကို ပခံုးခ်င္းယွဥ္ႏိုင္တဲ့
အထိ ျဖစ္သြားတယ္။ ဟိုတုန္းက သတင္းစာ လုပ္ရတာ ေပ်ာ္စရာ
ေကာင္းတယ္။ လြတ္လပ္တယ္။ အၿပိဳင္အဆိုင္ လုပ္ၾကတယ္။
ႀကဳိးစားရတယ္။ ဒါပါပဲ' ဦးေလး ဦးအုန္းျမင့္က စကားျဖတ္တယ္။

တိုးတက္ေရးသတင္းစာ ထုတ္တဲ့အခ်ိန္က အဂၤလိပ္ေခတ္၊
ျမန္မာႏိုင္ငံက အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွာ၊ ပုဂၢလိကသတင္း
စာေတြ အမ်ားႀကီး႐ွိတယ္။ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာခ်ည္း
တျပည္လံုးမွာ အေစာင္ ၃ဝ ေက်ာ္ ႐ွိတယ္။ ေနာက္ ရက္ျခား
ထုတ္ အပါတ္စဥ္ထုတ္၊ လစဥ္ထုတ္၊ သတင္းစာ-ဂ်ာနယ္-မဂၢဇင္း
ေတြလည္း အမ်ားႀကီး႐ွိတယ္။ တိုးတက္ေရးသတင္းစာဆိုတာ
အဲဒီသတင္းစာေတြထဲက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာတေစာင္
ျဖစ္တယ္။

ထိုစဥ္က ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာမ်ားစာရင္း
ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ (၁၉၃၈-ခုႏွစ္)
၁။ ႀကယ္တခြန္
၂။ ေစ်းႏႈန္း
၃။ ညေန သတင္းစာ
၄။ တံခြန္ သတင္းစာ
၅။ တိုးတက္ေရး
၆။ တိုင္းခ်စ္ သတင္းစာ (မန္း)
၇။ တက္ေခတ္ ေန႔စဥ္
၈။ ဒီးဒုတ္ ေန႔စဥ္
၉။ ေနျပည္ေတာ္ (မန္း)
၁ဝ။ ေန႐ွင္နယ္ ေန႔စဥ္
၁၁။ ေနာ္ရထာ သတင္းစာ
၁၂။ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ေန႔စဥ္
၁၃။ ဗႏၶဳလ ေန႔စဥ္
၁၄။ မေဟာသဓာ သတင္းစာ
၁၅။ မိုစလင္သံေတာ္ဆင့္ သတင္းစာ
၁၆။ မႏၱေလး ေန႔စဥ္ (မန္း)
၁၇။ မႏၱေလး သူရိယ
၁၈။ ျမန္မာ့ေဇယ်ာ သတင္းစာ
၁၉။ ျမန္မာ့ေန႔စဥ္
၂ဝ။ ျမန္မာျပည္ေစာင့္ သတင္းစာ
၂၁။ ျမန္မာ့ဝန္ထမ္း သတင္းစာ
၂၂။ ျမန္မာအေဆြ
၂၃။ ျမန္မာ့အလင္း
၂၄။ ျမန္မာ့အသံ
၂၅။ ျမန္မာ့ဦးစြန္း
၂၆။ ရန္ကုန္မ်က္မွန္ (ညေန)
၂၇။ ေ႐ႊျပည္ သတင္းစာ
၂၈။ ေ႐ႊျပည္ေတာ္
၂၉။ လူငယ္လက္႐ံုး
၃ဝ။ ေလာကသာရ သတင္းစာ
၃၁။ သခင္သတင္းစာ
၃၂။ သူရိယ
၃၃။ သစၥာဝါဒီ
၃၄။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေန႔စဥ္
[ဆယ္သန္း သတင္းစာက တပါတ္သံုးႀကိမ္ထုတ္ ျဖစ္ပါတယ္]